Dieta w czasie ciąży i karmienia piersią:
Odżywianie zarówno w okresie ciąży jak i w czasie go poprzedzającym jest jednym z podstawowych warunków prawidłowego przebiegu ciąży zakończonej porodem zdrowego noworodka. Właściwa dieta i unikanie używek mają w tym zakresie szczególne znaczenie.
Nieprawidłowa masa ciała w okresie poprzedzającym ciążę jest istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia powikłań w jej przebiegu oraz zaburzeń płodności. Niekorzystna jest zarówno nadwaga jak i niedowaga w okresie przedkoncepcyjnym.
Na podstawie wskaźnika BMI (body mass index) można wyróżnić 5 grup kobiet:
- szczupłe "chude" - BMI < 20
- "normalne" - BMI 20 - 24
- z nadwagą - BMI - 25 - 30
- otyłe - BMI - > 30
- ekstremalnie otyłe - BMI > 40
[BMI = masa ciała (kg)/wzrost (m2 - w metrach do potęgi drugiej)]
Zalecany przyrost masy ciała w ciąży:
- BMI < 20 - 12,5 - 18 kg
- BMI 20 - 24 - 11,5 - 16 kg
- BMI 25 - 30 - 7 - 11,5 kg
- BMI >30 - <7 kg
- BMI >40 brak przyrostu masy ciała lub nawet spadek masy ciała
Zapotrzebowanie kaloryczne w ciąży:
Zwiększone zapotrzebowanie na substancje odżywcze w czasie ciąży spowodowanie jest wzrastaniem płodu, łożyska oraz tkanek matczynych. Zwiększa się podstawowa przemiana materii. Fakt bycia w ciąży NIE oznacza jedzenia za dwoje. U kobiet z prawidłową masą ciała przed ciążą dobowe zapotrzebowanie kaloryczne nie wzrasta, natomiast w II i III trymestrze ciąży zwiększa się jedynie o 300 kcal/dobę i wynosi ok 2500-2800 kcal/dobę.
Płód jest całkowicie uzależniony od składników pokarmowych i energetycznych otrzymywanych drogą krwionośną od matki.
Produkty zalecane w ciąży:
- tłuste ryby morskie 2x w tygodniu (łosoś, makrela, śledź) jako źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych
- chude mięso (drobiowe, wołowe)
- nabiał
- produkty zbożowe najlepiej pełnoziarniste
- owoce i warzywa
- suplementy diety - kwas foliowy i jego metabolity (foliany - dużo lepiej przyswajalne), wit D3 - 2000j/dobę, jod - 200ug/dobę oraz inne witaminy i minerały zawarte w specjalnie przygotowanych dla ciężarnych zestawach. Należy jednak pamiętać, że preparaty farmaceutyczne są jedynie cennym uzupełnieniem racjonalnej diety opartej na produktach naturalnych.
Dieta w okresie karmienia piersią:
W tym okresie zapotrzebowanie na składniki odżywcze jest większe niż w czasie ciąży. Dzienne zapotrzebowanie kaloryczne wynosi ok 3100-3400 kcal., a dieta skomponowana jest podobnie jak podczas ciąży. Należy jednak bacznie obserwować dziecko i eliminować produkty, po których ma ono wzdęcia, zaparcia, biegunki lub wysypkę.
Pamiętaj:
- przed spożyciem myj dokładnie wszystkie warzywa i owoce
- nie jedz surowego lub niedogotowanego mięsa i ryb (tatar, sushi, krwiste steki)
- unikaj niepasteryzowanych przetworów mlecznych (np.: mleko "prosto od krowy") i niektórych serów (koryciński, pleśniowy)
- ogranicz spożycie kofeiny, słodyczy i jedzenia o typie "fast food"
- wyeliminuj używki (papierosy, alkohol, narkotyki i dopalacze)
- zadbaj o odpowiednią podaż płynów (2-3l/dobę) w zależności od poziomu aktywności fizycznej, diety i warunków atmosferycznych
- skonsultuj się z lekarzem przed zastosowaniem jakichkolwiek leków, suplementów diety i produktów ziołowych.
